Αδελφοί μου,

Προσκοπισμός = Ηθικές Αξίες και Αρχές

Επιτρέψετέ μου να αρχίσω το μήνυμά μου για τη νέα Προσκοπική χρονιά 2015-16 με αυτή την ηθική-προσκοπική εξίσωση! Απλά γιατί αυτή η εξίσωση αντικατοπτρίζει το τι πρεσβέβουμε και μας διαφοροποιεί για περισσότερα από εκατό χρόνια από όλες τις άλλες οργανώσεις νεολαίας.

Είναι σημαντικό στη ζωή μας να στεκόμαστε συχνά μπροστά στον ίδιο τον εαυτό μας και να προχωρούμε σε μια αυτό-αξιολόγηση. Αυτό άλλωστε προκύπτει μέσα από την εφαρμογή της Υπόσχεσης και του Νόμου των Προσκόπων. Πάντοτε έλεγα το εξής στους Προσκόπους μου και το ίδιο πιστεύω μπορώ να πω και σήμερα ως Γενικός Έφορος:

Για να τηρείτε την Προσκοπική Υπόσχεση που έχετε δώσει στον Αρχηγό σας αλλά και στον εαυτό σας, και για να είστε βέβαιοι ότι έχετε κάνει το καθήκον σας και έχετε τηρήσει τον Νόμο των Προσκόπων, επιστρέφοντας κάθε βράδυ στο σπίτι απλά αναλογιστείτε: Είσαστε έστω και κατά το ελάχιστο καλύτεροι άνθρωποι απ’ ότι έχετε φύγει το πρωί;

Αδελφοί μου,

Δυστυχώς ζούμε σε μια πολύ δύσκολη εποχή. Οι ηθικές αξίες περνούν μια βαθύτατη κρίση ιδιαίτερα στην κοινωνία του τόπου μας. Απλά ρίξετε μια ματιά γύρω μας. Ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας ευρίσκεται κατηγορούμενος στο κακουργιοδικείο, η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας με κατηγορίες διαπλοκής, Δήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι, κομματικοί παράγοντες και επιχειρηματίες καταδικασμένοι σε ποινές φυλάκισης για διαπλοκή, αξιωματούχοι κάτω από το μικροσκόπιο ερευνών για αδικήματα κακοδιαχείρισης ή/και διαπλοκής κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ. Όλα αυτά είναι δυστυχώς το αποτέλεσμα της ηθικής κατάπτωσης και της αποστροφής από τις αξίες μας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Αξίες που αυτή η κοινωνία με πολυχιλιετή ιστορία δημιούργησε, ανάπτυξε και βίωσε και που κάποτε ένοιωθε ιδιαίτερη περηφάνια γι’ αυτές.

Γιατί φτάσαμε σήμερα σε αυτά τα χάλια; Απλά γιατί κάθε βράδυ επιστρέφοντας στο σπίτι δεν στεκόμαστε, ίσως και να μην σταθήκαμε ποτέ, αντιμέτωποι με τον εαυτό μας για να τον ρωτήσουμε, να τον προκαλέσουμε ίσως: Απόψε έχω επιστρέψει καλύτερος άνθρωπος απ’ ότι έφυγα το πρωί; Πιθανόν οι περισσότεροι, μεθυσμένοι από τον πλούτο και τη χλιδή, να επιστρέφαμε οικονομικά πλουσιότεροι αλλά ίσως ηθικά πολύ πιο φτωχοί.

Είναι γι’ αυτό που η Προσκοπική Κίνηση, έχει μια ιδιαίτερη θέση στη σημερινή κοινωνία. Θα πρέπει να είμαστε ίσως μια μικρή αλλά σημαντική όαση στην έρημο της διαπλοκής και της κατάπτωσης της ηθικής και των αξιών. Μια όαση όμως που θα πρέπει – και έχουμε καθήκον γι’ αυτό – να αναπτύσσεται και να μεγαλώνει, προσφέροντας καταφύγιο σε όλο και περισσότερα παιδιά και νέους, τους πολίτες του αύριο. Πότε όμως μπορούμε να το καταφέρουμε αυτό; Μόνο όταν τις ηθικές αρχές μας, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από την Υπόσχεση και τον Νόμο, τις βιώνουμε πρώτιστα εμείς οι ίδιοι σε προσωπική βάση και στη συνέχεια τις εφαρμόζουμε μέσα
στον μικρόκοσμό μας που συμπεριλαμβάνει και τον δικό μας προσωπικό «Προσκοπικό κόσμο».

Εδώ παίζει πρωταρχικό ρόλο το συμβολικό πλαίσιο που έχουμε δημιουργήσει μέσα στην Προσκοπική Κίνηση. Ένα συμβολικό πλαίσιο που έχουμε ανάγκη να εφαρμόσουμε πιστά για να πετύχουμε τους στόχους της άτυπης εκπαίδευσης που προσφέρουμε. Απλές αλλά συμβολικές και γεμάτες νόημα ενέργειές μας, μπορούν να κάνουν την πολύ μεγάλη διαφορά. Μπορούν να δημιουργήσουν και να καλλιεργήσουν μέσω της βιωματικής Προσκοπικής εκπαίδευσης ηθικές αξίες και στάσεις ζωής. Μερικά απλά αλλά σημαντικά παραδείγματα που η εφαρμογή τους με τυπικότητα και σεβασμό μπορούν να κάνουν τη μεγάλη διαφορά είναι:

  • Η έπαρση και η υποστολή της σημαίας στα τυπικά έναρξης και λήξης των συγκεντρώσεων που εκφράζει την απότιση τιμής και σεβασμού στα εθνικά σύμβολα.
  • Η προσευχή στα τυπικά έναρξης και λήξης των συγκεντρώσεων και των μικρών δράσεων που αποτελεί ουσιαστική διαδικασία έμπρακτης έκφρασης των θρησκευτικών μας
    πεποιθήσεων και ταυτόχρονα έμπρακτη έκφραση της εφαρμογής της Υπόσχεσης και του Νόμου των Προσκόπων.
  • Η παράδοση και η ανάληψη υπηρεσίας μέσα σε πλαίσια σοβαρότητας κατά τα τυπικά έναρξης και λήξης που εκφράζει έμπρακτα την ανάληψη καθήκοντος και ευθύνης. Αυτά είναι στοιχεία ουσιαστικού περιεχομένου και βασικά συστατικά της προσπάθειας και του στόχου του Προσκοπικού προγράμματος, της διάπλασης δηλαδή υπεύθυνων χαρακτήρων μέσα από το πρόγραμμα βιωματικής εκπαίδευσης που εφαρμόζουμε.
  • Το πεντάλεπτο του αρχηγού που αποτελεί τη «χρυσή ευκαιρία» που έχει ο Αρχηγός κάθε εβδομάδα να μεταφέρει μηνύματα ηθικής και διαπαιδαγώγησης στα παιδιά. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το πεντάλεπτο του αρχηγού να βρίσκεται οπωσδήποτε μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα συγκέντρωσης και ο αρχηγός να είναι πολύ καλά
    προετοιμασμένος γι’ αυτό.
  • Σε επίπεδο βαθμοφόρων, καλό θα είναι την κάθε συνεδρίασή μας να την αρχίζουμε με προσευχή και μικρή αναφορά διαλογισμού την οποία μπορούν να την προετοιμάζουν εκ περιτροπής οι βαθμοφόροι που συμμετέχουν στο αντίστοιχο συμβούλιο.

Πέρα όμως από αυτά (που αποτελεούν ενδεικτικά μόνο παραδείγματα) είναι σημαντικό να εκφραζόμαστε πάντοτε με Προσκοπικό πνεύμα σε όλες τις ενέργειές μας και σε ότι κάνουμε στη ζωή μας. Στον χώρο της εργασίας μας, ανάμεσα στην παρέα μας, στο σπίτι μας, στον δρόμο, στα μέσα καοινωνικής δικτύωσης, παντού. Εμείς οι ίδιοι αποτελούμε την καλύτερη διαφήμιση της Κίνησης στην κοινωνία, όμως αυτό με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να αποτελεί το αποτέλεσμα υποκριτικής συμπεριφοράς αλλά έμπρακτης και συνειδητής έκφραση του τρόπου ζωής μας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι Πρόσκοποι δεν είμαστε μόνο όταν φοράμε τη στολή και το Προσκοπικό μαντήλι αλλά κάθε στιγμή και κάθε λεπτό.

Σήμερα οι προκλήσεις είναι πολλές. Πολύ περισσότερες απ’ ότι στο παρελθόν. Ένα όμως πράγμα παραμένει αταλάντευτο και μπορεί πραγματικά να μας προφυλάξει από την κατάπτωηση ηθών και αξιών. Ο σεβασμός στον εαυτό μας και στους άλλους.

Αδελφοί μου,

Όπως έχω αναφέρει και στις προεκλογικές μου θέσεις πριν από δύο μήνες, σκοπός και επιδίωξή μου κατά τη θητεία μου θα είναι η καλλιέργεια και εμπέδωση του Προσκοπικού Πνεύματος και η ανάπτυξη και ανάδειξη των ηθικών αξιών της Κίνησής μας. Το μήνυμα αυτό, πέρα από την τυπικότητά του ως το μήνυμα για την έναρξη της νέας Προσκοπικής χρονιάς, αποτελεί και ένα πολύ μικρό πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Παράκλησή μου είναι η χρησιμοποίηση του συμβολικού πλαισίου που έχουμε (μερικά μόνο παραδείγματα του οποίου έχω αναφέρει πιο πάνω) για την έμπρακτη καλλιέργεια των ηθικών αξιών της Κίνησης μας ανάμεσα στα μέλη μας, καθώς επίσης και η εφαρμογή της Υπόσχεσης και του Νόμου σε προσωπικό επίπεδο από τον καθένα μας, τόσο εντός της Κίνησης όσο και στην όλη καθημερινή προσωπική συμπεριφορά μας.

Τον Πρόσκοπο δεν τον κανει μόνο η στολή. Τον Πρόσκοπο τον κάνει ο κώδικας Προσκοπικής συμπεριφοράς και Προσκοπικών αξιών που εκφράζονται μεσα από την Προσκοπική Υπόσχεση και τον Νόμο. Ο μεγάλος Ελευθέριος Βενιζέλος έγραψε πάνω στην φωτογραφία του που αφιέρωσε στους Προσκόπους το «ΑΙΕΝ ΑΡΙΣΤΕΥΕΙΝ». Το αρχαίο ρητό που με τις δύο του μόνο λέξεις τα συμπεριλαμβάνει και τα λέει όλα.

Με τις ευχές μου για μια πετυχημένη Προσκοπική χρονιά,

Μάριος Χρίστου

Γενικός Έφορος